De reddingsboei of leren zwemmen?

Over de adviesreflex en het begeleiden naar verantwoordelijkheid leren nemen

 

Stel je voor: iemand komt naar je toe met een probleem of een vraag.
Terwijl je het verhaal aanhoort, merk je dat je direct een pasklaar advies of antwoord hebt.

Wat doe je?
Geef je meteen advies vanuit je adviesreflex?
Of kies je ervoor om iets anders te doen?

In de eerste optie is alles snel afgehandeld.
Een kant-en-klaar antwoord, probleem opgelost, en iedereen kan weer verder.

De tweede optie vraagt echter om meer inspanning.
In plaats van direct een oplossing te bieden, ga je in gesprek om de vraagsteller zelf een antwoord te laten vinden.

Verantwoordelijkheid leren nemen

Dit betekent dat de persoon aan de slag moet met onderzoeken, voelen, nadenken en afwegen. Jij begeleidt door te vragen, feedback te geven en andere technieken te gebruiken. Zo leid je de ander zorgvuldig en doelgericht naar een eigen inzicht en antwoord.

Deze werkwijze vergt meer tijd en geduld, wat soms tot frustratie kan leiden.
Snelle antwoorden geven vanuit de adviesreflex is als het toewerpen van een reddingsboei.
Geen antwoord geven is mensen laten spartelen, zodat ze op eigen kracht leren zwemmen; zelf verantwoordelijkheid leren nemen.

Wat kies jij, en doe je dat bewust? Help je iemand keer op keer snel, of kies je voor de tragere aanpak van het leren zwemmen?

Voordelen van de reddingsboei-aanpak

• de persoon kan meteen met jouw antwoord of oplossing aan de slag
• je bent snel klaar
• je voelt je goed omdat je hebt geholpen
• het kost relatief weinig tijd
• iedereen is opgelucht

 Tegenover deze voordelen nadelen, nadelen waar je mogelijk niet bewust van bent.

Nadelen van de reddingsboei-aanpak

• je maakt iemand afhankelijk van je
• je ontneemt de persoon de kans om te leren voelen en denken
• je houdt mensen ‘dom’ doordat je hun verantwoordelijkheid overneemt
• op de lange termijn kost het meer tijd, omdat de persoon blijft terugkomen met vragen
• het gaat ten koste van het zelfvertrouwen van de probleem-eigenaar

Zelf werk ik graag met de ‘leren-zwemmen’-aanpak. Via deze methode worden mensen volwassener en zelfstandiger. Ze winnen aan zelfvertrouwen doordat ze leren vanuit hun eigen kracht te werken, je leert ze verantwoordelijk te nemen.

Deze aanpak vergt echter ook het nodige van jou als begeleider. Je stapt namelijk uit het gebruikelijke patroon van antwoorden geven en adviseren. De ander kan ongeduldig en geïrriteerd raken, en soms zelfs opgeven.

Socratische houding

Tegelijkertijd vraagt deze aanpak ook discipline van jou. Je moet jezelf inhouden om niet direct te helpen. Het is menselijk om snel te willen helpen met adviezen en oplossingen. Denk maar eens aan hoe snel je zelf in de adviesreflex schiet wanneer iemand met een vraag of probleem naar je toe komt.

Om uit deze reflex te blijven, is het belangrijk om de kunst van het stellen van de juiste vraag op het juiste moment te beheersen. Nog belangrijker is het ontwikkelen van een houding die vertrouwen uitstraalt dat de ander zelf een antwoord kan vinden. Dit betekent dat je je meningloos opstelt, dat je niet-wetend blijft, openheid toont, en speels en prikkelend om een vraagstuk heen draait. Je ontwikkelt zo een Socratische houding.

 

Wil je deze vaardigheden, van verantwoordelijkheid leren nemen, verder ontwikkelen?
Anderen helpen om op eigen kracht antwoorden te vinden?

Meld je dan aan voor onze Opleiding Socratisch Coachen.

Hier leer je de technieken en houdingen die nodig zijn om mensen effectief te begeleiden naar eigen verantwoordelijkheid, zelfstandigheid en zelfvertrouwen.

Je leert dat je het verschil kunt maken – als coach, trainer, adviseur en leider – niet door altijd de reddingsboei te gooien, maar door anderen te leren zwemmen.

 

Vraag e-book ‘De Kracht van het Socratisch Coachen’  aan als je meer wilt weten over Socratisch coachen.

Opleiding Socratisch Coachen

5 vrijdagen te Amsterdam
(groep najaar 2024 start op 4 okt)

*

informatie,  startdata en direct aanmelden>>>

De Opleiding Socratisch Coachen wordt gegeven door Frank Hoes bij de Academie voor Leven

De Academie heeft het NRTO keurmerk en is geregistreerd bij het CRKBO