Wat ego bijdraagt aan leiderschap

‘Het ego kent slechts ik, de leider kent ook wij’

Wat draagt ego bij aan de functie van leiderschap? Volgens mij helemaal niets, het doet er eerder afbreuk aan. Dat vind ik erg spijtig, omdat leiders met ego in hun organisatie veel laten liggen met het instandhouden ervan, zoals vanzelfsprekende ontwikkeling, daadwerkelijke groei, duurzame oplossingen en bovenal werkplezier.

Daarom een uiteenzetting in drie stappen: 1 de leider, de volger en het ego. 2: wat is het ego en hoe zet je het uit? 3: mijn eigen ego.

1. De leider, de volger en het ego

Een primaire taak van een leider is om de ander te helpen bij o.a. onzekerheid over werk; bij angst voor grote beslissingen; bij richtingloze ambitie; bij ontbrekend zelftrouwen; bij grote rusteloosheid en bij lage motivatie. De context is dan bijvoorbeeld het leveren van resultaten, het behalen van deadlines, het oplossen van complexe vraagstukken of het in beweging brengen van een groep.

In al deze situaties is er sprake van je eigen persoon in relatie tot een ander, je bent er voor de ander. En dat is een cruciaal begrip in leiderschap: de ander. Zonder de ander is er geen leiderschap. Want leiderschap in je eentje bestaat niet. Leiderschap bestaat bij de gratie van de ander: de volger.

Wat ik nu vaak om me heen zie, is dat er in deze relatie tussen de leider en de volger, het ego van de leider opduikt.

 

2. Het ego

Het ego is een soort stemmetje in jezelf dat zegt dat je beter bent dan een ander, dat je onmisbaar bent en dat je een held bent. Het verlangt naar complimenten om dat bevestigd te krijgen. Het wil scoren, op de bühne staan. Het plaatst zichzelf hoger en acht zichzelf slimmer dan de ander. Het is gevoelig voor eer en kan slecht tegen kritiek. Als het ego niet krijgt wat het verwacht of nodig heeft, dan wordt het boos, is het gekrenkt. Ego is eigen belang.

Het ego leidt af van waar het werkelijk om zou kunnen en moeten gaan. Het staat veel in de weg: werkelijk luisteren, gunnen, empathisch handelen, vertrouwen geven en veiligheid creëren. Allemaal nodig om je functie als leider daadwerkelijke krachtig te laten zijn.

De kunst als leider is om je ego-gedachten te herkennen en er niet naar te handelen. Te bemerken als je ego-gedachten het overnemen: succes, scoren, haantje-de-voorste, oordelen en het laatste woord. Schoon en zuiver worden van je ego, weg van je persoonlijke succesgedachten, dat is de opdracht. Weg van je identificatie met superioriteit. Dan komt er meer ruimte voor je werkelijke boodschap, niet bevuild door je ego. Daar help je de ander echt mee. Dat gaat verder dan je eigen belang. De vraag wordt dan: ‘wat is er nodig?’, in plaats van ‘wat heb jij nodig’. Dat is de ware leider. Je bent niet meer of minder dan een ander, niet superieur en niet inferieur.

Als je je ego-gedachten scheidt, en puur werkt vanuit je eigen intuïtie en ratio, dan zal je als leider vele malen krachtiger worden.

3. Kijkje in mijn keuken

Om je wat op weg te helpen en om te ontdekken hoe je ego werkt, een kijkje in mijn keuken. Op enig moment krijg ik het idee om een artikel te schrijven over ‘ego en leiderschap’. In coaching en training zie ik vaak dat het ego-denken en handelen, de leider minder effectief maakt. Bij de eerste opwelling is mijn gevoel: ‘ja, dat is belangrijk, als ik daar iets kan bijdragen aan inzicht en ontwikkeling, misschien iets kan oplossen, dan worden leiders en dus organisaties beter’. Direct komen daar allerlei andere gedachten bij: ‘misschien vinden mensen het niet goed’. En ook: ‘misschien vinden lezers het zweverig’. En ook: ‘zou ik met een best lastig onderwerp mensen op hun tenen staan?’. Ik merk dat mijn ego aan de haal gaat met mij. Mijn aanvankelijke idee wordt aan de ene kant kleiner vanwege angst voor het mogelijke oordeel van anderen. Het wordt ook groter omdat ik hoop op…overweldigende reacties, veel lezers…En omdat ik wil dat…. succes! Ik merk dat het onderwerp los van mezelf komt, zijn kracht verliest.

Ik roep mezelf een halt toe. Ik ga geestelijk en gevoelsmatig terug naar mijn oer-idee: ‘een artikel schrijven over het ego en leiderschap. Nee, ik ga nog verder terug. Ik ga terug naar mijn eigen missie en boodschap: mijn lezers moeten weten dat ego niets bijdraagt aan leiderschap. En dat medewerkers en organisaties beter en fijner gaan functioneren zonder ego-leiders. Ja, dat voelt goed. Daar kan ik mensen mee helpen. En zo niet, dan is het ook goed. Ik ben zelf in ieder blij dat ik mijn boodschap onder woorden heb gebracht’.